Η ζωή εν άστει (1898 - 1940)

Την ατμόσφαιρα μια ξεχασμένης καθημερινότητας στο Μεγάλο Κάστρο της Κρητικής Πολιτείας και στο Ηράκλειο του Μεσοπολέμου, δύο περιόδων που διαμόρφωσαν καθοριστικά τα χαρακτηριστικά της πόλης και της κοινωνίας του Ηρακλείου, ανασυνθέτει η νέα περιοδική έκθεση του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, με τίτλο H ζωή εν άστει.

Η ζωή εν άστει, έχει συσταθεί με πυρήνα την αναπαράσταση τεσσάρων αστικών δωματίων, της περιόδου της Αυτονομίας (σαλόνι και γραφείο) και του Μεσοπολέμου (σαλόνι και υπνοδωμάτιο) και περιλαμβάνει ενδύματα και προσωπικά αντικείμενα, καθημερινής ως επί το πλείστον χρήσης. Η συγκρότηση του εσωτερικού χώρου είναι ενδεικτική νοοτροπιών, συνηθειών, και τάσεων για τον τρόπο και την ποιότητα ζωής του παρελθόντος. Τα στοιχεία αυτά του υλικού πολιτισμού λειτουργούν επιπρόσθετα ως αφετηρία για αναγωγές στο κοινωνικό - πολιτισμικό και οικονομικό γίγνεσθαι της κάθε περιόδου, που, πέρα από την καθημερινότητα των κατοίκων, επιδρά καθοριστικά και στην ίδια την μορφή της πόλης.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις ποικίλες επιρροές που η Κρητική αστική κοινωνία δέχεται από τον ευρωπαϊκό χώρο, καθώς οι πολιτικές εξελίξεις την απομακρύνουν όλο και περισσότερο από το οθωμανικό της παρελθόν. Η υιοθέτηση της ευρωπαϊκής ενδυμασίας, τα νέα πνευματικά-καλλιτεχνικά ρεύματα, οι καινούριες μορφές ψυχαγωγίας, όπως ο κινηματογράφος και το ραδιόφωνο, οι εξελίξεις στα μέσα μεταφοράς και επικοινωνίας με το αυτοκίνητο, το αεροπλάνο και το τηλέφωνο, είναι μερικά μόνο παραδείγματα των αλλαγών που συντελούνται κατά τα τέλη του 19ου και τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα και διαμορφώνουν ένα εντελώς νέο πλαίσιο αστικής ζωής. Η ανάδειξη αυτής της πολύμορφης και σύνθετης πραγματικότητας υποστηρίζεται, από επιλεγμένο εποπτικό υλικό στο οποίο εντάσσονται τρεις διαρκείς προβολές βίντεο ενσωματωμένες στον εκθεσιακό χώρο.

Η επίπλωση των δωματίων προέρχεται από τις δωρεές της κας Μαρίας - Σοφίας Μαθιουδάκη (Συλλογές Χρυσούλας και Αθηνάς Μπουρλώτου), της Edvige Levi-Γουναλάκη και της Ελένης Τσαμπαρλάκη-Μεσσηνέζη.

Η αφετηρία της έκθεσης βρίσκεται σε μια εξαιρετικά σημαντική και γενναιόδωρη χειρονομία της αείμνηστης Χρυσούλας Μπουρλώτου, η οποία αποφάσισε να δωρίσει στην Ε.Κ.Ι.Μ. ένα πολύ μεγάλο αριθμό αντικειμένων (συνολικά 1.333 αντικείμενα), μαζί με πλούσιο αρχειακό υλικό. Οι κυρίες Αθηνά Μπουρλώτου και Μαρία - Σοφία Μαθιουδάκη, αδελφή και κόρη αντίστοιχα της Χρυσούλας Μπουρλώτου ασπάστηκαν την πρόθεση της και φρόντισαν για την πραγματοποίησή της. Στην Εθνογραφική Συλλογή της Ε.Κ.Ι.Μ. εντάχθηκαν συνολικά 324 υφαντά, έπιπλα, χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα που χρονολογούνται από το α΄ ήμισυ του 19ου αιώνα μέχρι την περίοδο του Μεσοπολέμου και αποτελούν τον κορμό της έκθεσης η ζωή εν άστει. Η Ε.Κ.Ι.Μ. αφιερώνει τη έκθεση στη μνήμη της Χρυσούλας Μπουρλώτου.

Στην έκθεση χρησιμοποιήθηκαν επίσης αντικείμενα από τις δωρεές των Χρυσούλας Κούνδουρου-Ξανθουδίδου, Λιάνας Παρλαμά, Ευαγγελίας Κ. Μπρουλιδάκη, Καίτης Σμπώκου, Μανούσου, Αγνής και Νέλλυς Λιναρδάκη, Ελένης Κριτσωτάκη, Αθανάσιου Μ. Σφακιανάκη, Ιωάννη Παπαμαστοράκη, Κωνσταντίνου Κοκκινάκη, Συμεών Σινιόσογλου, Αριάδνης Μιχελάκη, Μάνου Χαριτάτου, Μανόλη Ανδρουλάκη.

Η έκθεση, σε επιμέλεια Αγγελικής Μπαλτατζή, θα διαρκέσει ως τον Απρίλιο του 2007 και πλαισιώνεται με προγραμματισμένες ομιλίες και συναφές εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα προσφέρεται από τις αρχές του 2007 στους μικρούς επισκέπτες του Μουσείου δωρεάν, όπως και όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα της Ε.Κ.Ι.Μ.

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα:
«Η ζωή, τότε, στην πόλη»
Μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.