Νίκος Καζαντζάκης ένας ταξιδευτής σε τόπους και ιδέες

Με τα λόγια αυτά περιέγραψε το 1950 τον εαυτό του: Με θαρρούν λόγιο, διανοούμενο, γραφιά και δεν είμαι τίποτα απ’ αυτά. Τα δάχτυλά μου, όταν γράφω, δεν μελανώνονται, αιματώνουνται. Θαρρώ δεν είμαι παρά τούτο: μια απροσκύνητη ψυχή.

Ασχολήθηκε με το θέατρο, την ποίηση, έγραψε μυθιστόρημα, γύρισε τον κόσμο και έγραψε ταξιδιωτικούς οδηγούς, ανέλαβε δημοσιογραφικές αποστολές, μετέφρασε ξένους συγγραφείς στα ελληνικά, έγραψε φιλοσοφία και έργα του (κυρίως τα μυθιστορήματα) έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες του κόσμου, ενώ κάποια απ’ αυτά έχουν γίνει και ταινίες.

Η πνευματική φυσιογνωμία του συγγραφέα μοιάζει μ’ ένα μωσαϊκό από στοιχεία και επιδράσεις που συχνά είναι αταίριαστα. Αυτή η φαινομενική, όμως, αντίφαση αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο τις όψεις μιας διαρκούς πνευματικής αναζήτησης.

Το ταξίδι ήταν γι’ αυτόν ένας τρόπος να μαζέψει τα πλούτη του κόσμου, εικόνες, ιδέες, τρόπους ζωής και συνήθειες. Να τ’ αφήσει να κατασταλάξουν μέσα του κι ύστερα να ζυμωθούν με τα συναισθήματα και τις συγκινήσεις του. Συχνά, αυτό το υλικό διοχετεύεται στο έργο του, τον παρακινεί σε νέες δημιουργίες.

ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ

  • «Ένας πραγματικός μυθιστοριογράφος δεν μπορεί παρά να ζει μέσα στην πραγματικότητα του καιρού του και, ζώντας αυτή την πραγματικότητα, συνειδητοποιεί την ευθύνη του. Προσπαθεί λοιπόν να βοηθά τους ομοίους του, ν’ αντιμετωπίζει και να λύνει, κατά το δυνατόν, τα πιεστικά προβλήματα της εποχής του. Το λογοτεχνικό έργο σήμερα, αν καθρεφτίζει την εποχή μας, είναι αναγκαστικά μια από τις πιο λεπτές και πιο αποτελεσματικές μορφές δράσης. Ή μάλλον μπορεί το ίδιο να γίνει το σπέρμα της δράσης. O μυθιστοριογράφος, εφόσον συνειδητοποιεί την αποστολή του, προσπαθεί να σπρώξει την πραγματικότητα να πάρει τη μορφή που κρίνει ως την πιο ταιριαστή στον άνθρωπο. Σε άλλες εποχές, πιο ισορροπημένες, με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, η ομορφιά μπορούσε ν’ αρκέσει για την ικανοποίηση του ιδεώδους του συγγραφέα. Σήμερα ο συγγραφέας, αν είναι πραγματικά ζωντανός, είναι ένας άνθρωπος που υποφέρει κι ανησυχεί βλέποντας την πραγματικότητα. Οδηγείται να συνεργασθεί με όλες τις δυνάμεις του φωτός που επιζούν ακόμη για να προχωρήσει λίγο το βαρύ πεπρωμένο του ανθρώπου. O συγγραφέας σήμερα, εφόσον μένει πιστός στην αποστολή του, είναι ένας μαχητής»

  • Συγγραφικά αποτυπώματα

    Ο προορισμός του Συγγραφέα

    Παρίσι, 6 Μαΐου 1955

    Συνέντευξη που έδωσε ο Νίκος Καζαντζάκης στον Pierre Sipriot της γαλλική ραδιοφωνίας, με θέμα τον προορισμό του συγγραφέα.

    ακούστε τη συνέντευξη

  • Συγγραφικά αποτυπώματα

    Τι έχει βρεθεί στα μαθητικά τετράδια του συγγραφέα

    Απόσπασμα από ομιλία της συγγραφέως Έλλης Αλεξίου για τον Νίκο Καζαντζάκη που εκφωνήθηκε το 1983.

    ακούστε την ομιλία
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
δείτε περισσότερα για το έργο του
Επιρροές
Η κοσμοθεωρία του συγγραφέα διαμορφώθηκε μέσα από τις ακατάπαυστες περιπλανήσεις του, τόσο στον τόπο όσο και στις ιδέες. Η γνωριμία με σημαντικά, πνευματικά πρόσωπα στάθηκε οδηγός για το έργο του και διαμόρφωσε πρότυπα ζωής για τον ίδιο.

ΟΜΗΡΟΣ

Ο Καζαντζάκης παραλλήλισε τη δική του πνευματική πορεία με τα ταξίδια και τις περιπέτειες του ομηρικού Οδυσσέα.

ΧΡΙΣΤΟΣ

Από την παιδική ηλικία του Καζαντζάκη η μορφή του Χριστού είναι ριζωμένη στην ψυχή του, αφού η μορφή του ήρωα και του Αγίου ταυτίζονται, δημιουργώντας το ¨ανώτατο πρότυπο¨ του ανθρώπου.

ΒΟΥΔΑΣ

Ο Καζαντζάκης γοητεύεται από τη ζωή του Βούδα, του νεαρού πρίγκιπα Σιντάρτα Γκοτάμα, που εγκαταλείπει πλούτη και εξουσία για να βρει τη λύση στα δεινά της ανθρώπινης ύπαρξης.

ΔΑΝΤΗΣ

Αποτελεί ξεχωριστό πρότυπο για τον Νίκο Καζαντζάκη, αφού ο θάνατος του μεγάλου Ιταλού συγγραφέα στην εξορία, εξαιτίας της πολιτικής του δραστηριότητας, διδάσκει τον Κρητικό συγγραφέα το χρέος του ανθρώπου.

ΑΓΙΟΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ

Ο Άγιος Φραγκίσκος στάθηκε ένα ακόμη σημαντικό πρότυπο ήθους και πνευματικότητας για τον συγγραφέα, αφού απαρνήθηκε τον υλικό πλούτο και αποκήρυξε την ιδιοκτησία, ακολουθώντας τον ασκητισμό.

ΔΟΜΗΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ

Ο συγγραφέας γοητεύεται από τον μεγάλο Κρητικό ζωγράφο, στις εξαϋλωμένες μορφές του οποίου βλέπει την πορεία προς την πνευματικότητα του ανθρώπου.

Ποιοι εμπνέονται από το έργο του
Ο πλούτος των θεμάτων και των εικόνων στα κείμενα του Καζαντζάκη δεν θα μπορούσε παρά να βρει ανταπόκριση στις εικαστικές τέχνες. Σημαντικοί καλλιτέχνες, ζωγράφοι και χαράκτες ασχολήθηκαν με την εικονογράφηση διάφορων εκδόσεων των έργων του. Επιπρόσθετα, γνωρίζουμε πως μουσικοί δημιουργοί, αλλά και σκηνοθέτες του κινηματογράφου, στράφηκαν στο έργο του συγγραφέα αναζητώντας πηγή έμπνευσης.
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
δείτε περισσότερα έργα για τον Καζαντζάκη
Ο Νίκος Καζαντζάκης στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης
δείτε περισσότερα για τις αίθουσες ΝΚ στο ΙΜΚ