ΝΕΑ
Αποχαιρετισμός στον Maurice Born
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αποχαιρετισμός στον Maurice Born
23/07/2020
Το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης εκφράζει τη θλίψη του για την απώλεια του πολύ αγαπητού συνεργάτη του και αντεπιστέλλοντος μέλους της ΕΚΙΜ Maurice Born, ο οποίος απεβίωσε την Παρασκευή 10 Ιουλίου στην πόλη Auch της Γαλλίας. Ακάματος, πολυπράγμων και καλός γνώστης της ελληνικής γλώσσας, είχε επιλέξει μαζί με τη σύζυγό του Francoise ως μόνιμη κατοικία του κατά την τελευταία δεκαετία τη Νεάπολη στο νομό Λασιθίου.
Αρχιτέκτονας, εθνολόγος, συγγραφέας, σκηνοθέτης, εκδότης και ακούραστος ερευνητής των αρχείων ο Maurice γεννήθηκε στην Ελβετία, σπούδασε αρχιτεκτονική στη Λωζάννη και το Αννόβερο, εργάστηκε ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Περιβάλλοντος του Παρισιού (1968-1978) και ανέλαβε πολλές αποστολές για το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας (1985-1997).
Με τη διπλή του ιδιότητα του εθνολόγου και του αρχιτέκτονα ξεκίνησε τη μελέτη του αποκλεισμού και οδηγήθηκε στο νησί της Σπιναλόγκας. Η έρευνά του αποτελεί τομή για την ιστορία του νησιού. Για μεγάλο χρονικό διάστημα επισκεπτόταν καθημερινά το έρημο νησί αποτυπώνοντας με κάθε λεπτομέρεια τον αρχιτεκτονικό του πλούτο. Στη συνέχεια αναζήτησε τους εναπομείναντες πρώην κατοίκους της Σπιναλόγκας στο Νοσοκομείο Λοιμωδών Νόσων στην Αγία Βαρβάρα Αττικής και κατέγραψε τις ιστορίες τους. Εκεί συνδέθηκε στενά με τον Επαμεινώνδα Ρεμουντάκη. Η σχέση αυτή οδήγησε στη δημιουργία του βιβλίου «Vies et morts d’un Crétois lépreux» (Ζωές και θάνατοι ενός κρητικού λεπρού) και στο ντοκιμαντέρ «Η Τάξη» (L’Ordre), με σκηνοθέτη το φίλο του Jean Daniel Pollet, και σενάριο δικό του. Αφιερώθηκε στη μελέτη της ιστορίας της ασθένειας της λέπρας και του κοινωνικού αποκλεισμού και υπήρξε σε παγκόσμια κλίμακα από τους λίγους γνώστες του θέματος.
Η εργογραφία του περιλαμβάνει τις κινηματογραφικές ταινίες Pour mémoire (Για να θυμόμαστε, 1978), Les autres (Οι άλλοι, 1974) και τα βιβλία La chimère infectieuse: balade sur quelques chemins de pouvoir (1993), Lubrifiants et fluides pour l'automobile (1998), Pas de quartiers: de quelques figures du déracinement (2005), Vies et morts d’un Cretois lepreux (2015).
Η συνεργασία του με το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης υπήρξε πολυεπίπεδη. Ως ειδικός συνεργάτης του, ο Maurice Born πραγματοποίησε εκτενή έρευνα σε κρατικά και ιδιωτικά αρχεία στη Γαλλία και την χώρα καταγωγής του, την Ελβετία, αναζητώντας υλικό σχετικό με την Κρήτη. Σημαντική υπήρξε η συμβολή στην διοργάνωση της περιοδικής έκθεσης Στέλιος Αμανάκης. Πολεμώντας στο Δυτικό Μέτωπο (20 Οκτωβρίου 2018 - 31 Μαρτίου 2019), για τις ανάγκες της οποίας διενήργησε έρευνα στα αρχεία του γαλλικού Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και της λεγεώνας των Ξένων. Τα πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα αυτής της εργασίας παρουσίασε στη διάλεξή του με τίτλο Legio patria nostra. Περίπατος στη Λεγεώνα των Ξένων με τον Στυλιανό Αμανάκη (8 Δεκεμβρίου 2018), στο πλαίσιο του πολύπτυχου αφιερώματος του ΙΜΚ στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Καθοριστική, επίσης, ήταν η συνεισφορά του στην έκδοση των Ημερολογίων 1897 και 1898 του Emile-Honore Destelle και στην περιοδική έκθεση ο Destelle και η Κρήτη (11 Δεκεμβρίου 2019 - 31 Ιουλίου 2020), η οποία εστίαζε στην δράση του Γάλλου αντισυνταγματάρχη ως μέλους των Διεθνών Στρατευμάτων στην Κρήτη κατά την περίοδο 1897-1904. Στα εγκαίνια της έκθεσης ο Maurice Born μίλησε και εκ μέρους των απογόνων του Γάλλου αξιωματικού, Jean-Pierre και Françoise Destelle, με τους οποίους διατηρούσε φιλικούς δεσμούς. Στην ίδια περίοδο της κρητικής ιστορίας αναφέρεται και το άρθρο του «Οι περιπέτειες ενός Ελβετού στην Κρήτη» στο επιστημονικό περιοδικό Κρητικά Χρονικά (τόμος ΛΗ΄, 2018, σελ. 149-186), στο οποίο παρουσίασε την άγνωστη για το ελληνικό κοινό υπόθεση της υποψηφιότητας του Ελβετού πολιτικού Numa Droz για τη θέση του κυβερνήτη της Κρήτης στα 1897.
Για την πολυσχιδή προσφορά του ο Maurice Born ανακηρύχθηκε τον Οκτώβριο του 2019 επίτιμος δημότης του Δήμου Αγίου Νικολάου.