1821 Η ΚΡΗΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Υπαίθρια περιοδική έκθεση

του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης

Στο πλαίσιο του πολύπτυχου αφιερώματος της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών και του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, η υπαίθρια περιοδική έκθεση 1821 Η ΚΡΗΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ  παρουσιάστηκε στον πρώτο σταθμό της, την Πλατεία Ελευθερίας του Ηρακλείου, με ελεύθερη επισκεψιμότητα (όλες τις ώρες και ημέρες), από τις 14 Μαΐου έως την 1η Ιουνίου 2021. 

Με την υποστήριξη και τον συντονισμό της Περιφέρειας Κρήτης, και τη σύμπαξη των αρμόδιων Δήμων, η Έκθεση ταξίδεψε και σε άλλες πόλεις του νησιού, στα Χανιά (Πλατεία Γεωργίου Κατεχάκη | 06-28 Ιουνίου 2021), το Ρέθυμνο (Πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου | 02 Ιουλίου-1 Αυγούστου 2021) και τον Άγιο Νικόλαο (06-30 Αυγούστου 2021). Επέστρεψε στο Ηράκλειο το φθινόπωρο με δωρεάν ξεναγήσεις για όλους.

1821 Η ΚΡΗΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ | Ιστορικό Μουσείο Κρήτης 2021 from Historical Museum of Crete on Vimeo.

Κατά τους χειμερινούς μήνες, Νοέμβριο και Δεκέμβριο, μια ειδικά διαμορφωμένη εκδοχή της Έκθεσης για κλειστούς χώρους παρουσιάστηκε στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου, με τη δωρεάν, όπως πάντα, περιήγηση του κοινού και τη συνέχιση της προσφοράς εκπαιδευτικών ξεναγήσεων από το ΙΜΚ, με την ελεύθερη συμμετοχή των επισκεπτών, των οργανωμένων ομάδων (συλλόγων, φορέων κ.ά.) και των σχολείων.

Η Έκθεση 1821 Η ΚΡΗΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ τελεί υπό την Αιγίδα της Επιτροπής Ελλάδα 2021, με χορηγό δράσης της Επιτροπής την εταιρεία Πλαστικά Κρήτης Α.Ε., πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, και υποστηρίζεται από την Περιφέρεια Κρήτης και τα Ιδρύματα Α. & Μ. Καλοκαιρινού. Η εγκατάστασή της στην Πλατεία Ελευθερίας έγινε σε σύμπραξη με τον Δήμο Ηρακλείου.

Περιεχόμενο

Με αφετηρία τα γεγονότα του ύστερου 18ου αιώνα που σε παγκόσμια κλίμακα ανοίγουν την αυλαία για τον αιώνα των επαναστάσεων –Αμερικανική Ανεξαρτησία και Γαλλική Επανάσταση–, η Έκθεση οργανώνεται σε θεματικές ενότητες που αναδεικνύουν τη συμμετοχή της Κρήτης στη μεγάλη Ελληνική Επανάσταση του 1821. Οι προεπαναστατικές συνθήκες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι τοπικές ιδιαιτερότητες, η προετοιμασία της Επανάστασης στο νησί, οι προσπάθειες οργάνωσης και σύνδεσης της Κρήτης με τις επαναστατικές αρχές του ελλαδικού χώρου, οι επιτυχίες και οι αποτυχίες των επαναστατών και οι επιπτώσεις της ταραχώδους δεκαετίας 1821-1830 στην τοπική κοινωνία τεκμηριώνονται με πλούσιο εποπτικό και εικονογραφικό υλικό από τις Συλλογές του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης. Το περιεχόμενο αναπτύσσεται σε εκτυπωμένες επιφάνειες αναρτημένες σε ειδικά σχεδιασμένες ξύλινες κατασκευές και ο επισκέπτης μπορεί να αντλήσει πρόσθετη πληροφορία με τη βοήθεια ψηφιακής εφαρμογής για «έξυπνες» συσκευές, η οποία ενεργοποιείται με QR codes. Η Έκθεση απέκτησε, από τις 16 Ιουλίου, αυτόνομο σύστημα φωτισμού για τις νυχτερινές περιηγήσεις των επισκεπτών.

Συντελεστές

Την ανάπτυξη του περιεχομένου επιμελήθηκε η επιστημονική ομάδα του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, η οποία περιλαμβάνει τους νέους ιστορικούς Δημήτρη Κυπριωτάκη, Μαρία Καλογεράκη, Ανδρέα Καλοκαιρινό και Ειρήνη Φουκαράκη, με υπεύθυνο συντονισμού τον επιμελητή των Ιστορικών Συλλογών του ΙΜΚ Αγησίλαο Καλουτσάκη. Την ψηφιακή εφαρμογή για «έξυπνες» συσκευές σχεδίασαν το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και το δημιουργικό γραφείο Pencilcase. Tον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της έκθεσης ανέλαβε η Βάσια Στυλιανίδη και το γραφείο 3SK Stylianidis Architects, τον γραφικό και ψηφιακό σχεδιασμό η Αριάδνη Καλοκύρη με τον Βαγγέλη Παπαδάκη (Pencilcase), τις μεταφράσεις στα αγγλικά η Ρόζμαρι Τζανάκη και ο Ben Petre, τις εκτυπώσεις η εταιρεία Kimon Γραφικές Τέχνες και τις ξύλινες κατασκευές η εταιρεία Λίβας Α.Ε.

1η παρουσίαση

Η παρουσίαση της έκθεσης πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά το απόγευμα της πρώτης ημέρας της παρουσίασής της στην Πλατεία Ελευθερίας του Ηρακλείου (14.05.2021) μέσω της πλατφόρμας Zoom. Χαιρετισμό απηύθυναν ο Αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού & Αποδήμου Ελληνισμού Κωνσταντίνος Φασουλάκης, ο Δήμαρχος Ηρακλείου Βασίλης Λαμπρινός, η Πρόεδρος της Επιτροπής Ελλάδα 2021, κυρία Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, η κυρία Άννα Λεμπιδάκη εκ μέρους της χορηγού εταιρείας Πλαστικά Κρήτης. Για το περιεχόμενο και τον σχεδιασμό της Έκθεσης μίλησαν, από την επιστημονική ομάδα που την επιμελήθηκε, ο Αγησίλαος Καλουτσάκης και ο Δημήτρης Κυπριωτάκης, καθώς και η αρχιτέκτονας κυρία Βάσια Στυλιανίδη. Την παρουσίαση της Έκθεσης προλόγισε και συντόνισε ο πρόεδρος της Ε.Κ.Ι.Μ. καθηγητής Αλέξης Καλοκαιρινός.

Παράλληλες δράσεις

Η Έκθεση αποτελεί τον κεντρικό άξονα του ευρύτερου αφιερώματος του ΙΜΚ στην επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821, το οποίο περιλαμβάνει ακόμα τις παρακάτω παράλληλες δράσεις:

• Πρόσωπα της Επανάστασης: 12 προσωπογραφίες Κρητών αγωνιστών του ‘21 εγκατεστημένες σε δύο κεντρικά σημεία της πόλης του Ηρακλείου με τη συνδρομή του Δήμου Ηρακλείου και του Ο.Λ.Η. (στην λεωφόρο Δημοκρατίας, μπροστά στο Πάρκο Γεωργιάδη, και στην παραλιακή λεωφόρο, μπροστά από τον νέο λιμένα).

Πρόσθετη πληροφορία για τους εικονιζόμενους μπορεί ο θεατής να λαμβάνει μέσω ψηφιακής εφαρμογής για έξυπνες συσκευές, αξιοποιώντας το QR code που βρίσκεται στις εκτυπωμένες επιφάνειες. Από την ίδια ψηφιακή θέση, ο θεατής εισέρχεται στην ιστοσελίδα Crete1821.gr.

• Crete1821.gr: ιστοσελίδα η οποία περιέχει πληροφοριακό και εικονογραφικό υλικό για τη συμμετοχή της Κρήτης στην Επανάσταση του 1821. Η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε από την Ε.Κ.Ι.Μ. ως ψηφιακό ανάλογο της έκθεσης στον φυσικό χώρο με προσθήκη πληροφορίας που επιτρέπει το ψηφιακό μέσο, εγκαινιάστηκε στα μέσα Μαρτίου 2021 και στον προσεχή εμπλουτισμό της περιλαμβάνεται και εκπαιδευτικό υλικό.

• «Ένα νησί στην εποχή των επαναστάσεων: Κρήτη 1821-1830»: διαδικτυακή επιστημονική συνάντηση με θέμα τη συμμετοχή της Κρήτης στην Επανάσταση του 1821 σε συνάρτηση με τις διεθνείς συνθήκες και τις εξελίξεις στον ελλαδικό χώρο (8-9.10.2021).

• Η ΕΚΙΜ / ΙΜΚ ολοκλήρωσε τον ψηφιακό σχεδιασμό της εκδοχής της Έκθεσης για κλειστούς χώρους, που προσφέρεται δωρεάν σε Δήμους, Φορείς, Σχολεία ή Συλλόγους στην Κρήτη και στο εξωτερικό και την έκδοση του λευκώματος της Έκθεσης.